تولد در چه کشورهایی به صدور پاسپورت و شهروندی ختم می‌شود؟
مقدمه ای از مهاجرت و اخذ شهروندی به وسیله تولد
افراد بسیاری در جهان هستند که بنا بر دلایل متعدد تصمیم بر مهاجرت و شروع یک زندگی جدید را در ذهن خود می‌پرورانند. اما در وهله نخست هر شخص باید به شرایط و اهداف مهاجرتی خود بی اندیشید. چرا که هر شخص با ارزیابی دقیق از شرایط خاص خودش و با توجه به اهدافی که از مهاجرت به کشورهای دیگر انتظار دارد می‌تواند به یک انتخاب درست‌تر نزدیک شود.
در این میان چالش‌های متعددی که پیش روی مهاجران قرار خواهد گرفت، یکی از آن‌ها روش مهاجرتی خواهد بود که فرد از طریق آن خواهان شروع پروسه مهاجرتی است. بعضی از افراد به استفاده از ثروت و دارایی خود تصمیم بر مهاجرت از طریق سرمایه‌گذاری می‌گیرند، بعضی‌ها تحصیل را واسطه‌ای قرار می‌دهند تا به مقصد مدنظرشان دست پیدا کنند و بعضی دیگر فرزندانش را.
طبعاً روش‌های مهاجرتی متعددی برای هر متقاضی وجود خواهد داشت اما آنچه در مطلب حاضر گردآوری‌شده است، مهاجرت از طریق تولد فرزند در خاک کشورهای خارجی خواهد بود.
پیش از هر چیزی بدانید که ...
پیش از ادامه دادن به خواندن این متن بدانید که:
- مهاجرت و اخذ شهروندی از طریق تولد در تمامی کشورهای جهان ممکن نیست و این روش در قانون اساسی کشورهای بخصوصی مطرح شده است.
- از میان کشورهایی که قانون تولد اتباع خارجی و اعطای شهروندی را به رسمیت می‌شناسند نیز تنها چند کشور بدون هیچ قید و شرطی به آن پایبند هستند، به این معنا که تولد یک کودک خارجی تحت شرایط مصوبی موجب به دریافت شهروندی می‌شود.
- اخذ شهروندی و پاسپورت به وسیله تولد صرفاً آن نوزاد را به شهروندی می‌رساند و والد یا والدینی که خواهان پاسپورت دوم و شهروندی در آن کشور هستند ممکن است تا سال‌های زیادی به این مهم دست پیدا نکنند. بنابراین مهاجرت از این روش ممکن است مناسب بسیاری از متقاضیان نباشد.
چگونه کشورهای خارجی به وسیله تولد شهروندی صادر می‌کنند؟ | تعریف اصل خاک و خون
به‌احتمال‌قوی عبارت اصل خاک و اصل خون را شنیده‌اید. اما تأثیر این دو در صدور شهروندی و پاسپورت از طریق تولد چگونه است؟
کشورهایی که به اصل خاک یا قانون خاک (Jus soli) پایبند باشند تحت شرایط خاص یا بدون هیچ شرایطی، فرزندانی که در خاک و داخل مرز کشورشان،یا حتی در داخل سفارت کشورشان به دنیا بیایند را به عنوان شهروند خود تلقی می‌کنند و اعم از ملیت اصلی والدین وی به آن کودک شهروندی و پاسپورت کشور خود را اعطا می‌کنند.
برعکس بند فوق تعریف اصل یا قانون خون (Jus sanguinis) می‌شود. در اصل خون تنها زمانی به فرزند متولد شده پاسپورت و شهروندی اعطا می‌شود که یک یا هر دو والد فرزند (متغیر با توجه به قانون کشور) ملیت آن کشور را داشته باشند.
بنابراین همانطور که متوجه شده‌اید برای صدور شهروندی و پاسپورت از طریق تولد فرزند خود به دنبال کشوری باشید که پایبند بر اصل خاک است
معرفی کشورهایی که به وسیله تولد شهروندی و پاسپورت صادر می‌کنند
اکنون که به توضیحات لازم پیرامون صدور شهروندی و پاسپورت از طریق تولد پرداختیم نوبت به معرفی کشورهایی می‌رسد که بر اساس این اصل عمل می‌کنند. این بخش را به ترتیب هر قاره پیش خواهیم برد.
کشورهایی که در قاره آمریکا به‌موجب تولد پاسپورت و شهروندی اعطا می‌کنند
می‌توان گفت قانون اصل خاک در کشورهای آمریکای شمالی، آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی از سهولت بیشتری نسبت به کشورهای آسیایی و اروپایی برخورد دار است و از قرن 19 به بعد کشورهای این قاره بدون شرایط و محدودیت خاصی به فرزندان متولد شده در کشورشان شهروندی اعطا می‌کنند.
البته کشورهای شیلی و کلمبیا از این قضیه مستثنا هستند، زیرا کشور شیلی از هر دو قانون خاک و خون پیروی می‌کند و طبق بند 10 قانون اساسی این کشور، کودک متولد شده باید در این کشور اقامت داشته باشد و والدین آن فرزند از اعضا دولتی کشورهای دیگر نباشد. در کشور کلمبیا اصل خاک به رسمیت شناخته نمی‌شود و جهت صدور شهروندی و پاسپورت از طریق تولد نیاز است تا دست کم یکی از والدین شهروند کلمبیایی یا دارای مجوز اقامت قانونی در این کشور باشد، کلمبیا تنها کشور قاره آمریکا محسوب می‌شود که پیرو اصل خون میباشد.
کشورهایی که در قاره آسیا به‌موجب تولد فرزند پاسپورت و شهروندی اعطا می‌کنند
برخلاف قاره آمریکا، کشورهای آسیایی که بر اساس اصل خاک به فرزندان متولد شده شهروندی اعطا می‌کنند بسیار اندک هستند و علاوه بر تبعیت از اصل خون دارای یک محدودیت بزرگ دیگر نیز هستند و آن، عدم انتقال شهروندی از طریق والد مادر است. به عبارتی فرزندان متولد شده در چندی از کشورهای آسیایی نظیر عراق، مالزی، پاکستان و بنگلادش تنها زمانی قادر به اخذ شهروندی خواهند بود که دارای پدری مقیم یا شهروند آن کشور باشند.
به‌هرحال می‌توان گفت هیچ کشوری در قاره آسیا به طور بی‌قید و شرط از قانون اصل خاک پیروی نمی‌کند. در هر حال کشورهای آسیایی که از اصل خاک پیروی می‌کنند عبارت‌اند از:
پاکستان. درست است. پاکستان تنها کشوری در قاره آسیا محسوب می‌شود که از اصل خاک پیروی می‌کند که آن نیز در صورتی میسر خواهد بود که والد پدر جهت اخذ شهروندی فرزند اقدام کند (پیرو قانون خاک اما وجود ممنوعیت انتقال شهروندی از طریق بانوان).
کشورهایی که در قاره اروپا و اقیانوسیه به‌موجب تولد فرزند پاسپورت و شهروندی اعطا می‌کنند
در قاره اروپا، نیوزلند و استرالیا (اقیانوسیه) نیز هیچ والدی تنها با به دنیا آوردن فرزندان خود در خاک این کشورها قادر به اخذ شهروندی وی نخواهد شد، البته در قاره اروپا و اقیانوسیه محدودیتی برای انتقال شهروندی از طریق بانوان وجود نداشته و فرانسه، نیوز لند و استرالیا، لوکزامبورگ نیز شرایط امکان پذیری، مانند اقامت حداقل یکی از والدین به مدت 5 سال و ... برای اخذ شهروندی از طریق تولد فرزندان فراهم کرده‌اند. به طور کلی برخلاف اروپای مرکزی و شرقی که از اصل خون پیروی می‌کنند، کشورهای اروپای غربی شرایط اخذ پاسپورت از طریق تولد آسان‌تری را دنبال می‌کنند.
کشورهایی که در قاره آفریقا به‌موجب تولد فرزند پاسپورت و شهروندی اعطا می‌کنند
متأسفانه غیر از تانزانیا هیچ کشور دیگری در قاره آفریقا صدور شهروندی و پاسپورت از طریق تولد را میسر نمی‌کند و در بسیاری از کشورهای آفریقایی محدودیت‌هایی مبنی بر عدم امکان انتقال تابعیت از طریق بانوان نیز وجود دارد.
کدام کشور برای تولد فرزند و اخذ شهروندی انتخاب مناسب‌تری خواهد بود؟
جواب درست این سؤال همانطور که در اول متن نیز اشاره‌شده به شرایط شما باز‌می‌گردد اما در بین این کشورهایی نیز هستند که در این زمینه بسیار مطرح بوده و به طور جداگانه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.
1. تولد فرزند و اخذ شهروندی در کانادا
بدون شک کانادا یکی از برترین قاصد مهاجرتی در جهان بشمار می‌رود که از جنبه های مختلفی می‌تواند یک انتخاب مناسب به شمار برود. امکان اخذ شهروندی فرزندان تنها به‌وسیله تولد آن‌ها در خاک این کشور یکی از اقدامات مهاجرتی مهم کانادا به شمار می‌رود که بدون نیاز به تجربه زندگی در این کشور، بدون نیاز به داشتن زوج کانادایی و هرگونه شرط دیگر می‌تواند میسر شود. به عبارتی مادرانی که از طریق ویزای غیر مهاجرتی نظیر ویزای توریستی کانادا به این کشور سفر کنند و در حین اقامت موقت خود، فرزندشان را به دنیا بیاورند قادر خواهند بود برای فرزندش تابعیت کانادایی اخذ کند، ازقضا بسیاری از متقاضیان به همین نیت به کانادا سفر می‌کنند.
البته توجه داشته باشید که صدور شهروندی و پاسپورت از طریق تولد در کانادا کار آسانی نخواهد بود و هزینه کمی هم نخواهد داشت. چرا که بیمارستان و خدمات مراقبتی - درمانی در کانادا به طور وسیعی تحت پوشش بیمه و دولت قرار می‌گیرد و افرادی که بدون داشتن آن خواهان استفاده از این خدمات هستند متحمل هزینه‌های سنگینی خواهند شد.
وجود قانون اصل خاک در این کشور منتقدان جدی هم دارد و بسیاری از مقامات دولتی و افرادی ساکن در کانادا، این دست از بیمارستان ها را به مراکز صدور ویزا تشبیه کرده‌اند.
2. تولد فرزند و اخذ شهروندی در آمریکا
برای متقاضیانی که خواهان مهاجرت هستند و یا این که مهاجرت کرده‌اند آمریکا همیشه یک مقصد احتمالی بوده است. دلیل آن مشخص است، اقتصاد قدرتمند، شرایط تحصیلی و مراکز آموزشی باکیفیت، آزادی و نرخ تنوع نژادی بالا و عوامل مثبت بسیار دیگری که متقاضیان را برای مهاجرت به این کشور تشویق می‌کند.
اکنون‌که امکان شهروندی و اخذ پاسپورت به‌وسیله تولد فرزند در این آمریکا وجود دارد. افراد بسیار من‌جمله از کشورهای همسایه نظیر مکزیک به این روش روی آورده‌اند. همچنین والدین با تولد فرزند خود در آمریکا این امکان را خواهند داشت که به وسیله گرین کارت، خود را نیز به اقامت آمریکا درآورند. البته این پروسه به راحتی آنچه که گفته شد نخواهد بود. اول به دلیل اینکه در این پروسه مهاجرتی مخالفین سرسختی چون ترامپ وجود دارد که خواهان اعمال محدودیت‌های کامل در این زمینه است و دیگر اینکه پروسه اخذ ویزا، تولد کودک در آمریکا خود کار آسانی نیست و حتی در صورت عملی شدنش می‌تواند تا 14 سال طول بکشد.
جمع‌بندی اخذ شهروندی و پاسپورت از طریق تولد
به طور خلاصه می‌توان گفت که غیر از کلمبیا و شیلی، اتباع خارجی می‌توانند بدون محدودیت فرزندان متولد شده خود را در کشورهای واقع در قاره آمریکا به شهروندی دربیاورند.
در تمامی کشورهای قاره آسیا اصل خاک به طور بی‌قید و شرط پذیرفته‌شده نیست اما کشورهایی نظیر پاکستان امکان شهروندی فرزند خارجی را به واسطه پدر بومی یا مقیم می پذیرند.
در اروپای مرکزی، شرقی و قاره آفریقا نیز همانند قاره آسیا نبود اصل خاک کاملاً به چشم می‌آید.