تاریخچه هالووین: بررسی ریشه تعطیلات عجیب و غریب اکتبر

برای قرن‌های متمادی، افراد جوان و مسن در جشن‌های سرگرم‌کننده و ترسناک هالووین شرکت می‌کنند. تعطیلات هالووین در آخرین روز ماه اکتبر شروع می‌شود. این تعطیلات هم به منظور جشن شروع پاییز است و هم به منظور در آغوش گرفتن رسوم عجیب و غریبی که به اسم هالووین از فرهنگ عامه مردم برخواسته است. اما تاریخ واقعی هالووین چیست؟ ​

اگرچه هالووین امروزه بسیار محبوب است اما نمی‌توان آن را یک پدیده فرهنگی مدرن دانست. در واقع، قدمت هالووین به هزاران سال پیش باز می‌گردد، که شامل جشن‌های سلتیک (Celtic)، تعطیلات کاتولیک و حتی مراسم تدفین انگلیسی بود. در این مطلب از آوای اروند ما تاریخچه هالووین را بررسی می‌کنیم و سیر تکامل و زمینه‌‌های که باعث ایجاد سنت‌های جذاب در این روز شد، را دنبال می‌کنیم. ​

ریشه زیبا شناسی

قبل از پریدن به درون تاریخ باستان، خوب است که با اصول اولیه شروع کنید و تاریخچه نام هالویین را بررسی کنیم. کلمه هالووین (Halloween) از کلمه Hallowe’en مشتق شده‌است. در واقع این کلمه عجیب و غریب کلمه اختصاری “عصر مقدس” (hallowed evening) است و به طور خاص به عصر قدیس‌ها  (All Hallows’ Eve)اشاره می‌کند. جشن شب قدیس‌ها جشنی است که در 31 اکتبر، یک روز قبل از روز تمام قدیس‌ها (All Saints’ Day) به عنوان یک جشن مهم مسیحی برگزار می‌شود.

همراه با روز ارواح در 2 نوامبر، عصر تمام قدیسین (All Hallows’ Eve)، روز تمامی قدیسین (All Saints’ Day)، سه‌گانه (مراسم سه‌گانه مذهبی) را تشکیل می‌دهد، که این مراسم به مردگان ‏اختصاص دارد. در حالی که مراسم سه‌گانه از قرن هشتم میلادی به طور رسمی توسط کلیسا انجام می‌شد، تاریخ هالووین به زمان قبل‌تری بر می‌گردد و با یک فستیوال باستانی آغاز می‌شود.

تاریخچه درست هالووین چیست؟

​​​​​​ سامهین

در حالی که ریشه این تعطیلی مرموز باقی مانده، تاریخدانان ارتباطی با سامهین (Samhain)‏با تلفظ “پیروزی در خونریزی” ‏پیدا کرده‌اند که یک جشنواره سلتیک پیش از مسیحیت است که به یاد پایان تابستان برگزار می‌شود. این جشن سالانه پاییزه از غروب روز اول جشن تا غروب آفتاب روز دوم (‏31 اکتبر تا 1 نوامبر)‏ در ایرلند، اسکاتلند و جزیره من برگزار می‌شد و قدمت آن به 2000 سال پیش باز می‌گردد. ​

براساس فرهنگ عامه سلتی، سد بین مردگان و زندگان در طی این تعطیلات برداشته می‌شد وافراد را تحت تاثیر می‌گذاشت. این پدیده علاوه بر تسهیل ارتباط بین افرادی که عزیز خود را از دست داده‌اند، به این معنی بود که ارواح می‌توانند به زمین بازگردند. سلت‌ها برای خوش‌آمد گویی به این ارواح مهمان، به آن‌ها غذا می‌دادند و انرژی روحی خود را صرف گفتن سرنوشت یکدیگر می‌کنند. ​

بر پایه ریشه‌های فوق‌طبیعی، تاریخدانان بر این باورند که سامهین هدف کاربردی‌تری داشته است: آماده شدن برای سرمای آینده. در طی این جشنواره، مردم برای زمستان منابع جمع‌آوری می‌کنند و حیوانات را از چراگاه‌ها جمع می‌کنند.

تا قرن اول میلادی بیشتر سرزمین‌های سلتی توسط امپراتوری روم فتح شد. به ناچار، مراسم و جشنواره‌های آن‌ها شروع به ترکیب شدن با فرهنگ رومیان شد و ایجاد تعطیلات ترکیبی جدید به اوج خود رسید. برای مثال، سامهین با جشن رومی پومونا، که گمان می‌رود جشن خرمن‌برداری در اول نوامبر بود، ادغام شد.

ایام عید مقدسین در اوایل نوامبر

با اینکه این تعطیلات برداشت تا قرن‌ها ادامه داشته، اما در قرن هشتم تغییرات چشمگیری را تجربه کرد. در طول این مدت، پاپ گرگوری سوم ( Pope Gregory III)، جشن پاگان (Pagan) را به عنوان یک سری از تعطیلات کاتولیک تفسیر کرد.

مشخصا او 1 نوامبر را روز همه مقدسان اعلام کرد. روزی برای ادای احترام به «افراد مقدس، شهدا و روحانی‌های‌هایی که به اعتراف‌ها گوش می‌کنند» در بهشت. عصر روز قبل (31 اکتبر) به عنوان مقدمه نیز «عصر مقدسین (All Hallows Eve)» نام گذاری شد. با این حال، آیین سه‌گانه تا قرن یازدهم تکمیل نشد، تا اینکه در روز دوم نوامبر روز “همه ارواح” به صورت تعطیلاتی درآمد که به تمام کاتولیک‌های تعمیدی که مرده بودند، اختصاص داشت.

رسوم

گرچه روز‌های 31 اکتبر تا 2 نوامبر به عنوان روزهای غم‌انگیز در نظر گرفته شده بود اما امروزه هالووین به خاطره رسوم و سنت‌های عجیب و غریبش- پوشیدن لباس‌ها خاص و تزیین کدو حلوایی- شناخته می‌شود. ​

قاشق‌زنی

برای بسیاری از افراد، قاشق‌زنی یک رسم است که ارتباط نزدیکی با هالووین دارد. امروزه این کار توسط کودکان انجام می‌شود. این مراسم شامل لباس پوشیدن و رفتن به خانه‌های مختلف برای جمع‌آوری آب‌نبات، شکلات‌ها و دیگر چیزها است. مورخان این عمل را هم با رسم و رسوم قرون‌وسطایی در جزایر بریتانیا مرتبط دانسته‌اند. ​

سلتهای باستانی معتقد بودند که در طول سامهین، ارواح خود را به عنوان گداها پنهان می‌کنند تا مردم را فریب دهند و به آن‌ها غذا، پول و دیگر کالاهای مورد علاقه را بدهند. براساس این خرافه‌پرستی، رد درخواست ارواح پر هزینه بوده و منجر به یک نفرین می‌شد، به همین دلیل مردم را بر آن می‌داشت تا در طول این جشنواره یک روزه از این موضوع دوری کنند.

قاشق‌زنی نیز احتمالا با یک عمل انگلیسی که در قرون‌وسطی ظهور کرد و تا سال 1930 به طول انجامید، مرتبط است. با الهام گرفتن از تولیدات نمایشی داستان‌های عامیانه توسط مامرز(Mummers)، مراسمی بود که در آن کودکان و افراد نیازمند با لباس‌های مخصوص به در خانه‌ها می‌رفتند.

در حالی که، طبق یک ترانه سنتی قرن نوزدهم، این “ارواح” «یک سیب، یک گلابی، یک آلو، یا یک گیلاس، هر چیز خوبی برای شاد کردن همه ما لازم بود» را می‌خواستند، آن‌ها بیشتر به کیک‌های کوچک که با ادویه‌های خوش بو و کشمش و توت خشک تزیین شده بود، علاقه داشتند. به طور سنتی، این کیک‌ها متبرک شده توسط کشیشان بودند و به احترام مردگان توزیع می‌شدند. ​

سنت لباس پوشیدن

در هر دوی این داستان‌های عجیب و غریب، آن‌هایی که خانه به خانه در حال حرکت هستند، لباس‌های خاصی می‌پوشند تا دیگران را به دادن غذا به آن‌ها گول بزنند. این رسم شریرانه بخش مهمی از هالووین است که با دو شخصیت محبوب، باقی مانده است: ارواح و جادوگران. ​

روح‌های  خانگی توسط یک پارچه سفید که دو سوراخ به عنوان چشم داشتند، ساخته می‌شدند. این لباس‌ها بی شک نمادین‌ترین لباس هالووین است.  با این که این لباس‌ها به نظر بی‌خطر می‌رسند اما تفسیر آن ریشه در یک مراسم بسیار ناخوشایند دارد: دفن اجساد مردگان.

تابوت‌های چوبی زمانی در بریتانیا بسیاری لوکس محسوب می‌شدند. از این رو، فقرا، به جای صندوقچه‌های گران‌قیمت، اغلب به سادگی عزیزان خود را در کفن سفیدی می‌پیچند و به خاک می‌سپردند که همان لباس معروف هالووین را نشان می‌دهد.

جادوگری با کلاه نوک تیز سیاه و سفید و چهره نه چندان زیبا، تصویر مدرن ما از یک جادگر است که ریشه در «کرون» یک الهه بت‌پرست که در زمان ساهین مورد احترام بود، دارد. اگر چه این “بانوی دنیای زیرزمینی” که در ابتدا به خاطر خرد و نقشش در تولد دوباره شناخته شده ‌بود، اما این معشوقه دنیای زیرین، با جاروی پرنده و گربه‌های سیاه نیز در ارتباط بود.

تمامی این نماد‌ها از چوب جادویی و حیوانات خانگی محبوب جادوگران به اتهاماتی برمی‌گردد که در طول تاریخ به جادوگران زده شده است.

تراشیدن کدو حلوایی

درست مثل بچه‌ها که لباس‌های مخصوص شب هالووین دارند، تراشیدن کدو حلوایی هم یکی از مهم‌ترین رسوم هالووین شده است. در حالی که امروزه در هالووین کدو حلوایی برای تزیینات نورانی تراشیده می‌شوند، اما در اصل این تزیینات با شلغم ساخته می‌شده است. ​

اصل استفاده از گیاهان به عنوان فانوس به بریتانیا قرون‌وسطی بر می‌گردد. در حالی که مردم خانه به خانه می‌رفتند و درخواست کیک و دیگر غذاها می‌کردند، شلغمی تراشیده که داخل آن شمع قرار داشت نیز در دست داشتند.

علاوه بر این که این شمع‌های داخل شلغم راه حرکت از خانه‌ای به خانه‌ی دیگر را روشن می‌کرد، غرق در نمادگرایی نیز بود  چون شمع‌های بی‌شمار آن‌ها نماد روح‌های حبس شده در برزخ بود. ​

مورخان این مورد به یک فولکلوریک مرتبط می کنند. طبق افسانه ایرلندی، اراده یک روح نورانی است. در یک داستان، این نور از زغال سنگ جهنم تشکیل شده و توسط شخصیتی به نام جک در داخل یک شلغم توخالی واقع شده است. جک، که در برزخ گیر کرده، با استفاده از این نور مقصد استراحت نهایی خود را جستجو می‌کند. ​

با الهام از این داستان، مردم ایرلند شروع به حکاکی شلغم برای جشن هالووین کردند، سنتی که در نهایت راه خود را به آمریکای شمالی، جایی که کدوتنبل فراوان‌تر بود، باز کرد. ​

هالووین امروزه در

سراسر

جهان

امروزه هالووین به شکل‌های مختلف در اطراف دنیا جشن گرفته می‌شود. جشن‌های فولکلوریک از مکانی به مکان دیگر متفاوت است و هر فرهنگی سنت خاص خود را دارد. این روز ویژه همچنان مورد علاقه بزرگسالانی است که به دنبال قاشق‌زنی هستند.